Başarılı markalar, müşterilerinin umutlarını ve isteklerini yansıtan güçlü bir kimlik duygusuna sahiptir. 

Neden bu kadar çok filmde aynı karakterler varmış gibi görünüyor? İşkence görmüş bir geçmişe sahip sağlam aksiyon kahramanı. Hiçbir şeyi doğru yapamayan tuhaf romantikler. Acılarını viskide boğan bilge polis.

Psikolog Carl Jung, bazı hikaye karakterlerinin ilkel ve içgüdüsel oldukları, hepimizin paylaştığı ‘kolektif bilinçaltı’nın bir parçası oldukları için bize hemen tanıdık geldiğine inanıyordu.

Bu çok tanıdık karakterlere Jungian arketipleri denir.

Jungian arketipleri her türden grup tarafından benimsenmiş ve incelenmiştir.

Markalaşma ajansları, hedef kitlenizin hangi kişilik tiplerine sahip olma olasılığının yüksek olduğunu bulmak için araştırma yapar ve bu türlere uyan, onlara hitap eden bir kimlik ve strateji oluştururlar.

İşletmenizin hangi arketiplere en uygun olduğunu bulabilirseniz, müşterilerinizle daha iyi iletişim kurma yolundasınız demektir. 

Sözü daha fazla uzatmadan, işte en iyi 12 marka arketipi: 

1. Masum

nam-ı diğer Romantik

Masumların temel arzusu özgür ve mutlu olmaktır ve en büyük korkuları yanlış bir şey yapmak ve bunun için cezalandırılmaktır.  Wall-E veya Audrey Hepburn’ü düşünün. En iyi hallerinde iyimser, dürüst ve heveslidirler; en kötü hallerinde ise sinir bozucu, sıkıcı ve çocukçadırlar.

Masum müşteri düz konuşan, hile içermeyen reklamları tercih eder ve doğal olarak iyimser markalara çekilir. Ağır veya suçluluk uyandıran reklamların onlara itici gelmesi muhtemeldir. 

Masum markalar sadelik vaat eder.

Masum odaklı işletmeler kendilerini saf, basit ve güvenilir olarak tanıtırlar. Kullandıkları görüntüler genellikle doğal ve sadedir. Masum bir işletmenin başına gelebilecek en kötü şey, ortaya çıkarılmamış yolsuzluk veya hiledir. 

2. Kahraman

nam-ı diğer Süper Kahraman, Savaşçı

Kahramanın ana motivasyonu, değerlerini kanıtlamaktır ve en büyük korkusu, zayıflık ve başarısızlıktır. Erin Brokovich veya Michael Jordan’ı düşünün. En iyi hallerinde cesur, kararlı ve beceriklidirler; en kötü hallerinde ise kibirli, saldırgan ve acımasızdırlar. 

Kahraman müşteriler, ürünlerinde kalite ve verimliliğe değer verir. Seçimlerinin kendilerini diğerlerinin önüne geçireceğini düşünmekten hoşlanırlar ve sevimli ya da komik reklamlara kapılmaları pek olası değildir.

Kahraman markalar zafer vaat eder.

Kahraman işletmeler kendilerini kaliteli ve rakiplerinden üstün olarak tanıtırlar. Bir kahraman işinin başına gelebilecek en kötü şey, bir rakibin daha yüksek puan alması veya daha değerli olduğunun kanıtlanmasıdır. 

Bunu kim iyi yapıyor?  Duracell.

3. Sıradan İnsan 

nam-ı diğer Sokaktaki vatandaş, iyi insan

Sıradan bir insan yalnızca ait olmak ve bir şeyin parçası olmak ister ve en büyük korkusu dışlanmak veya kalabalığın arasında öne çıkmaktır. Bilbo Baggins veya Homer Simpson’ı düşünün. En iyi hallerinde arkadaş canlısı, empatik ve güvenilirdirler – en kötü hallerinde zayıf, yüzeysel ve kolay etkilenirler.

Herkes, markalarında kalite ve güvenilirliği takdir eder. Tanıdık olanı yabancıya tercih ederler ve güvendikleri markalara duygusal olarak yatırım yaparlar.

Sıradan insan markaları aidiyet sözü verir . 

Sıradan insan işletmeleri, gerçekçi değerleriyle gurur duyar. Onların imajı dürüst ve güvenilirdir. Sıradan bir insan markasının başına gelebilecek en kötü şey, onların açgözlü veya seçkinci görünmeleri olacaktır. 

4. Besleyici

Nam-ı diğer Aziz, Ebeveyn

Besleyici, başkalarını koruma ve onlara bakma ihtiyacıyla yönlendirilir ve en büyük korkuları bencillik ve fedakarlıklarının nankörlükle ödüllendirilmesidir. The Sound of Music’in Maria’sını veya Ghandi’yi düşünün. Olumlu yönden şefkatli, cömert ve güçlüdürler, olumsuz yönden ise mazoşist, manipülatif ve birbirine bağımlıdırlar. 

Besleyici müşteriler, patronluk taslanmadan çabalarıyla tanınmak isterler. Agresif reklamlar çok itici görünürken, duygusal olarak yönlendirilen reklamlar genellikle karşılık bulur 

Besleyici markalar tanınma sözü verir. 

Besleyici işletmeler müşterilerine koruma, güvenlik ve destek sunar. Besleyici bir işletmenin başına gelebilecek en kötü şey, ürünlerinin zararlı veya sömürücü olduğunun gösterilmesidir. 

5. Yaratıcı

Nam-ı diğer: Sanatçı,

Yaratıcı, istisnai ve kalıcı işler üretme arzusuyla hareket eder ve en çok sıradanlıktan korkar. Geleceğe Dönüş’te Doc Brown’ı veya Frida Kahlo’yu düşünün . En iyi hallerinde yaratıcı, dışavurumcu ve yenilikçidirler; en kötü hallerinde ise rahatına düşkün, melodramatik ve narsisttirler.

Yaratıcı müşteriler genel olarak reklamlardan kaçınırlar ancak deneysel, sınırları zorlayan veya yeni reklamların keyfini çıkarabilirler. Yaratıcı tipler, hitap etmesi zor bir kategoridir, ancak başarılı yaratıcı markaları genellikle sadık bir hayran kitlesi geliştirir.

Yaratıcı markalar özgünlük vaat eder. 

Yaratıcı markalar genellikle kendilerini bir yaratıcılığının kilidini açmanın anahtarı olarak konumlandırır. Bir Yaratıcı markanın algılanabileceği en kötü şey, orijinal olmayan veya “satılan” olmasıdır. 

Bunu kim iyi yapıyor? Lego

Ayrıca Apple da yaratıcı marka kimliğine sahiptir. Ürünlerini nihai yaratıcı araçlar olarak tanıtır ve kullanıcılarının sanatsal çabalarını destekler. 

6. Kaşif

aka Arayıcı, Gezgin

Kaşif, maceraya can atar ve dünyayı kendisi keşfetmek ister. Uyum ve iç boşluktan korka. Indiana Jones’u veya Amelia Earhart’ı düşünün. İyi bir günde bağımsız, hırslı ve manevidirler, kötü bir günde huzursuz, amaçsız ve kararsızdırlar.

Kaşif müşterileri, özgürlüğü ve kendini keşfetmeyi teşvik eden, özellikle de müşteriyi kendileriyle bir yolculuğa çıkmaya davet eden markaları benimsiyor. Tekdüzelik, yerellik içeren reklamlara kapılmaları pek olası değildir. 

Kaşif markaları özgürlük vaat eder.

Kaşif markaları, başkalarının yeni ve bilinmeyeni deneyimlemelerine yardımcı olmak için kendilerini tanıtıyor. Bir kaşif markası için en kötü sonuç, çok katı veya kurumsal olarak görülmek olacaktır.

Bunu kim iyi yapıyor? The North Face

North Face, ürünlerinin tüm amacı keşiflere yardımcı olmak olduğu için net bir kaşif markasıdır. Bununla birlikte, bu reklam ürün özelliklerinin özüne odaklanmaz – markayı müşterilerinin inanç sistemiyle hizalayarak keşif ruhunu teşvik eder.

7. Asi

Nam-ı diğer Devrimci

Asi, devrim ya da intikam için can atar ve en büyük korkuları güçsüzlüktür.  Ejderha Dövmeli Kız’daki Lisbeth Salander’ı veya James Dean’i düşünün .  En iyi hallerinde özgür ruhlu, cesurdur; en kötü hallerinde ise yıkıcı, kontrolden çıkmış, nihilisttirler.  

Asi müşteriler geleneksel olmayanı takdir eder ve statükoyu zorlayıcılığı reddeder. Belirgin bir ‘satış’ olmadan benzersiz veya şok edici içeriğe değer vermeleri muhtemeldir. 

Asi markalar devrim vaat eder.

Asi markalar kendilerini ana akıma alternatif olarak konumlandırır ve öne çıkmak için çaba gösterir. Başarılı isyancı markaların kült benzeri bir takipçi kitlesi olması muhtemeldir. Asi bir markanın başına gelebilecek en kötü şey, satın alınmak ya da çok popüler olmaktır . 

Bunu kim iyi yapıyor? Harley Davidson

8. Aşık

İdealist, Sevgili

Aşık, ilişkilerinden, işinden ve çevresinden zevk almak için yaşar, istenmemekten ve sevilmemekten korkar. Marilyn Monroe veya Kim Kardashian’ı düşünün. En iyi hallerinde tutkulu, çekici ve kararlıdırlar, en kötü hallerinde ise insanları memnun etme motivasyonu, takıntılı ve sığdırlar.

Aşık türü müşteriler, mal ve hizmetlerin estetik görünümüne değer verir. Başkaları için daha çekici görünmelerini sağlayacak birinci sınıf markalara çekilmeleri muhtemeldir. 

Aşık markaları tutku vaat ediyor.

Aşık markaları, kendilerini şehvetli zevke vurgu yaparak göz alıcı olarak tanıtıyorlar. Reklamlar genellikle ürünün  müşteri için nasıl hissettiğine odaklanır. Sevgili markaları ucuz ya da ticari olarak karşımıza çıkamazlar yoksa mistik havaları bozulur. 

Bunu kim iyi yapıyor? Victoria’s Secret

Victoria’s Secret, her zevke hitap eden abartılı bir fantezi dünyası yarattı – Markanın yüzleri olan kadınlar, erkeklerin şehvet duyabileceği ve kadınlara olacak kişilerdir.’Bu markayı satın alırsanız, siz de sevilebilir ve arzu edilebilirsiniz’ derler.

9. Sihirbaz

Nam-ı diğer: Şaman, Vizyoner

Sihirbaz, evreni ve içindeki yerini anlamak ister, ancak keşiflerinin istenmeyen olumsuz sonuçlarından korkar. Nikola Tesla veya Steve Jobs’u düşünün. İyi bir günde, iyileşme kapasitesine sahip azimli ve karizmatiktirler, kötü bir günde ise manipülatif, sahtekâr ve gerçeklikten kopukturlar.

Sihirbaz müşterilerinin, ürünlerinizi kullanarak daha akıllı olabileceklerini veya insanları etkileyebileceklerini hissetmeleri gerekir. Reklamlar mümkün olduğunca yaratıcı ve ilham verici olmalıdır. 

Sihirbaz markaları bilgi vaat eder.

Sihirbaz markalar kendilerini dönüştürücü bilgi ve deneyime açılan kapı olarak tanıtır. Gruptan ziyade bireye odaklanırlar ve müşteriye kendi içgüdülerine güvenmelerini (ve satın almalarını) söyleyerek pohpohlarlar. Bir sihirbaz markasının görebileceği en kötü şeyler, fazla yapılandırılmak, regüle edilmektir.

Bunu kim iyi yapıyor?  Disney

10. Hükümdar

Nam-ı diğer Kral, Lider

Hükümdar güç ve kontrol arzusuyla hareket eder ve en çok kaostan ve devrilmekten korkarlar. Margaret Thatcher veya Jay-Z’yi düşünün. İyi bir hükümdar kendinden emin, sorumlu ve adildir; kötü bir hükümdar ise katı, kontrol edicidir. 

Hükümdar müşteriler doğal olarak baskındır ve patronluk taslayan veya ‘aptalca’ reklamları takdir etmeyeceklerdir. Güç ve istikrar duygularını pekiştiren reklamlara değer vereceklerdir. 

Hükümdar markaları güç vaat eder.

Hükümdar markaları otoriter bir şekilde konuşurlar ve genellikle kendi alanlarında lider oldukları fikrini yayarlar. Görüntüleri sağlam, cilalı ve genellikle çok ‘erkeksi’. Bir hükümdar markası, zayıf olarak algılandığında veya rakip bir şirkete alenen yenilgiyi kabul etmek zorunda kaldığında büyük zarar görür. 

Bunu kim iyi yapıyor? American Express

11. Soytarı

Nam-ı diğer Aptal, Komedyen

Soytarı anı yaşamak ve hayattan zevk almak ister ve her şeyden önce can sıkıntısından korkar. Finding Nemo’da Dori’yi  veya hemen hemen her şeyde Jim Carrey’i düşünün . En iyi hallerinde neşeli, kaygısız ve özgün, en kötü hallerinde sorumsuz, zalim ve uçarıdırlar.

Soytarı müşterileri sıradan reklamları sıkıcı bulur, ancak olağandışı veya eğlenceli olan her şeyi, özellikle de hayatın ciddiyetini hafife alan reklamları seveceklerdir.

Soytarı markaları eğlence vaat ediyor.

Soytarı markalar, o anda yaşadıkları izlenimini verir, aşırı görüntüler kullanır ve genellikle müşterilerine sevgiyle sataşır. Aptallığı takdir edecek gençleri hedefleyen markalar genellikle şakacıdır. Bir soytarı markasının yapabileceği en kötü şey, acı bir davaya bulaşmak veya müşterilerine karşı katı olarak görülmek.

Bunu kim iyi yapıyor? Skittles.

12. Bilge

aka Bilgin, Öğretmen

Bilge gerçeği arar ve her durumda bilgeliği bulmak ister. En büyük korkuları yanlış yönlendirilmek ve cahil olmaktır. Yoda veya David Bowie’yi düşünün. En iyi hallerinde akıllı, konuşkan ve açık fikirlidirler, en kötü hallerinde bilgiç, bencil ve soğukturlar. 

Bilge müşterileri, bilginin büyümeden geldiğine inanır ve sürekli olarak yeni bilgi kaynakları arar. Kendilerini yeni bir şekilde düşünmeye zorlayan reklamları tercih ederler. 

Bilge markaları bilgi vaat eder.

Bilge markaları öğrenmeyi vaat eder ve bu nedenle genellikle daha yüksek düzeyde kelime ve sembolik görüntülerden yararlanır. Müşterilerine zor fikirleri kavramaları ve entelektüel şakaları anlamaları konusunda güvenirler ve fazla aptal ya da patronluk taslamaktan kaçınırlar.

Bunu kim iyi yapıyor? National Geographic Kanalı.


Yazının orjinali:

https://www.sparkol.com/en/Blog/The-12-brand-archetypes-all-successful-businesses-are-built-on